İnsanlar belli bir yaşa geldiklerinde bazı şeyleri unutmaya başladıklarını söyler ve bundan şikayet ederler. Bununla birlikte öğrenciler de sınavlarda bilgileri hatırlayamamaktan ve unutmaktan şikayetçidirler. Bunu önlemek için de hafızayı güçlendirme ve ezberleme yöntemleri ile ilgili konular öne çıkmaktadır.
Öğrencilerin bu tarz unutmaların değişik nedenleri bulunmaktadır. Ders kaynaklı bozucu etkilerden dolayı olabilmektedir. Yani, eski ve yeni aldıkları bilgiler arasında çağrışımı sağlayan özümleyici tekrarlarıkullanmadıklarından olabilmektedir. 40 yaşını geçen yetişkinlerin bir çoğu önceleri hiç unutmadıkları bilgileriunutmaya başladıklarını belirtirler. Bu tarzdaki unutmaların genel olarak sebebi bilgiyi geri getirme ipuçlarının zayıflığı, fazlaca meşguliyetten kaynaklanan çağrışımları oluşturmak için vakit ayıramamaktan kaynaklanabilmektedir. Hafızayı güçlendirmek için minemonik yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemler canlıçağrışımlar oluşturarak kodlama yapmak ve çok daha etkili geri getirme ipuçları meydana getirme şeklindedir. Bu sayede de bilgileri hatırlama geliştirilebilmektedir. Hafızayı güçlendirmek için kullanılan iki ayrı yöntem olanyerleşim yöntemi ve asma yöntemini ele almak gerekirse;
1- Yerleşim yöntemi:
Mevcut ezberlenmiş bilgilerle ezberlenmesi gereken yeni bilgiler arasında görsel anlamda çağrışımlar oluşturmaya yarayan bir kodlama tekniği olan yerleşim yöntemi, kavram, terim ya da isimlerden meydana gelen bir listeyi hatırlatmaya yarayan etkili bir yöntemdir. Bu yöntemin ilk adımı olarak bazı yerlerin görsel dizininin ezberlenmesi, mesela mutfaktaki buzdolabı, fırın, lavabo ve bunun gibi kolay hatırlanabilecek yerler tercih edilmelidir. İkinci adım olarak her madde için çok canlı çağrışım oluşturacak şeyler belirleyin. Üçüncü adım olarak da canlı çağrışımlarmeydana getirildikten sonra da her ismi zihninizde seçeceğiniz yerlere yerleştirin.
2- Asma yöntemi:
Uzun listelerin tam sırasıyla ezberlenebilmesi için etkili olan diğer bir minemonik yöntem de asma yöntemidir. Bu yöntemde rakam-kelime kafiyeleri ile ezberlenecek maddeler arasında çağrışım meydana getiren bir kodlama tekniği olup, buradaki kafiyeler hatırlanması istenen kelimelerin asıldığı birer askı görevi görmektedir.
Yöntemlerin etkinliği nedir?
Hafızanın güçlendirilmesi, iyi kodlama yapmak için gereken çabanın sarf edilmesini, bilgileri özümleyerek tekrar etmeyi ve bu sayede de iyi çağrışımlar meydana getirerek en iyi geri getirme ipuçlarının oluşturulması ile olmaktadır. 50 yaş üstündeki insanların sayısı artmaya devam ettikçe gingko biloba gibi popüler hafıza güçlendirici ilaçlara da ilgi giderek çoğalmaktadır. Fakat araştırmacılar, sağlıklı bir yetişkinin hafızasının güçlenmesinde ve konsantrasyonun artmasında herhangi bir etkisi olmadığını belirtmektedirler. Bilim insanları farelerin hafızasını güçlendirmenin yolunu buldular, ancak insanların hafızasını güçlendirecek ilaçların bulunması için çok uzun yıllar geçmesi gerekecek gibi.
