Güneş, Güneş Sistemi’nin merkezinde yer alan yıldız. Orta büyüklükte bir yıldız olan Güneş, tek başına Güneş Sistemi kütlesinin yaklaşık % 99,8’ini oluşturur. Geri kalan kütle Güneş’in çevresinde dönen gezegenler, asteroitler, gök taşları, kuyruklu yıldızlar ve kozmik tozlardan oluşuyor. Gün ışığı şeklinde Güneş’ten yayılan enerji, fotosentez yoluyla Dünya üzerindeki hayatın hemen hemen tamamının var olmasını sağlar ve Dünya’nın iklimi ile hava durumunun üzerinde önemli etkilerde bulunur.
Uzay boşluğunda öylece duran Güneş’te sönmek bilmeyen bir yanma, yangın veya ateş olayı mı var?
Çoğu insan, belki de bilim insanlarının bu olayı yeterince iyi anlatamamasından dolayı (iğneyi birazda kendimize batıralım), Güneş’in gezegenimizde bildiğimiz ateşe benzer biçimde “yanarak” enerji ürettiğini düşünüyor.
Eğer bu şekilde bir fikniniz varsa tamamen yanıldınız! Ateş dediğimiz şey, herhangi bir bileşiğin oksijen atomu ile reaksiyona girmesi sonucunda oluşur. Yani kimyasal bir reaksiyondur. Yanıcı gazların, havada bulunan oksijen atomu ile temas etmeleri halinde bu kimyasal reaksiyon gerçekleşir. Yani ateşin ortaya çıkabilmesi için kesinlikle oksijene ihtiyaç var.
Oysaki Güneşte oksijen yok!
Güneş, %73’ü Hidrojen, %25’i Helyum ve diğer elementlerden (gazlardan) oluşuyor. Güneş, kimyasal reaksiyonlar sonucunda değil, nükleer füzyon reaksiyonlar sonucunda ısı ve ışık açığa çıkarır. Devasa büyüklükte nükleer bir reaktör olan Güneş, içinde bulundurduğu Hidrojen atomlarını, çekirdeğinde oluşturduğu nükleer füzyon reaksiyonları sonucunda Helyum’a dönüştürmeye başlar. Bu süreç sonucunda ortaya helyum, ısı ve ışığın açığa çıkmasına neden olur. Bu görünürde bir parlama olayına neden olur.
Güneş’in parlamasını sağlayan şey, “çok ağır” olmasıdır. O kadar ağırdır ki, merkezinde bulunan atomlar bu ağırlığın basıncına dayanamayarak birbirleriyle birleşmeye başlarlar. Dolayısıyla, Güneş’i söndürmek için üzerine su dökmek veya Güneş’i kaldırıp komple suya atmak (biraz saçama ama) onu söndüremez. Tam aksine, üzerine döktüğünüz su Güneş’in yüksek kütle çekimi tarafından çekilip kendi kütlesine eklenir. Bu “su”, merkez bölgesindeki basıncı artırır ve yıldızımızın daha fazla parlamasını sağlar. Yani Güneş, eklediğiniz o suyu da yakıt olarak kullanır.
Güneşin merkezinde bulunan nükleer çekirdek reaksiyonları, geçen her saniye yaklaşık dört milyon ton enerji açığa çıkarır. Peki bu işin bir sonu var mı? Bitecek mi bu reaksiyonlar?
Maalesef her güzel şeyin bir sonu var. Ancak önümüzdeki beş milyar yıl boyunca endişe edecek bir şey yok. Keyifle dünya üzerinde takılabilirsiniz.
Sonuç: “Güneşte ateş yoktur.”
