Biyopsi sözcüğü Yunanca olan “bio” ve “opsy” sözcüklerinin birleşmesinden oluşur. “Bio” yaşam, “opsy” görüntü anlamına gelir. Biyopsi, hastalıklı alandan alınan hücre veya dokuların incelenme yöntemidir. Alınan doku mikroskop altında incelenir. Aynı zamanda dokudan çeşitli kimyasal analizler de yapılabilir. İnsan vücudundaki tüm organlardan biyopsi alınabilir. Bazı biyopsilerin alınması ameliyat gerektirirken bazıları lokal anestezi uygulamadan bile yapılabilir.
Muayene ya da benzeri incelemelerle tanı konulamayan hastalıklarda biyopsiye başvurulur. Özellikle kanser tanısında çok önemli yeri vardır. En sık kullanılan yöntem iğne biyopsisidir. İnce bir iğne istenilen doku bölgesine sokulur ve emme ya da koparma ile küçük bir parça alınır. Kimi zaman ameliyat sırasında küçük bir doku parçası çıkarılır. İğne biyopsisine “kapalı biyopsi”, ameliyat sırasında alınana “açık biyopsi” denir. Açık biyopsi tanı yönünden daha değerlidir.
Biyopsi Çeşitleri Nelerdir?
Biyopsi, alınma şekli ve alınan dokunun özelliğine göre tiplere ayrılır.
1- Eksizyonel Biyopsi: İncelenmesi gereken lezyon alanının tümüyle çıkartılması işlemidir.
2- İnsizyonel Biyopsi: Kitlenin yalnız bir kısmının tanı için örneklenmesi işlemidir. Bu tip biyopsiler genellikle yumuşak doku (kas, yağ, bağ dokusu) tümörlerinde, tümörün öncelikle iyi huylu veya kötü huylu olduğunu ayırmak amacıyla yapılır.
3- Endoskopik Biyopsi: Bu en sık yapılan biyopsi tipidir. Bu işlem fiberoptik bir endoskop ile yapılır. Doktor endoskopu sindirim kanalına, idrar yollarına, karın içine, eklem aralığına, göğüs boşluğuna veya hava yollarına vücuttaki normal boşlukları takiben veya yaptığı küçük bir kesi ile sokar. Endoskopiyi yapan doktor anormal alanları gözü ile görür ve buralardan aletin ucundaki küçük kesiciler yardımı ile örnekler alır.
4- İğne Biyopsisi: Özel iğneler ile iç organlardan ip gibi ince uzun doku örnekleri alınmasıdır. Bu tür biyopsiler özellikle karaciğer için kullanılır. Ayrıca böbrek ve kemik iliği incelemelerinde sıklıkla kullanılan bir yöntemdir.
5- Küretaj: Tanı amaçlı özellikle kadınlarda endometrium ve endoserviks doku örnekleri bu yöntemle alınır. Ayrıca kemik lezyonlarında da küretaj yöntemi kullanılır.
6- Punch (Zımba) Biyopsi: Bu teknik genellikle dermatologlar tarafından derideki renk değişiklikleri ve küçük kitlelerden örnek almak için uygulanır. Lokal uyuşturmayı takiben biyopsi aleti ile küçük, 3-4mm çaplı silindirik bir deri örneğinin alınmasıdır.
7- Transüretral Rezeksiyon: (TUR) Cihaz yardımıyla üretradan girilerek yapılan prostat rezeksiyonudur.
Kaynak: MEGEP Yayınları ve Wikipedia
