Masaüstü Bilgisayarım veya Laptopum SSD Destekliyor Mu?

Bu konuyu aslında uzun zamandır yazmayı planlıyordum. Bir çok kişinin SSD’ler konusunda kafa karışıklığı yaşadığını söyleyebilirim. Bilgisayarınız (laptop veya masaüstü) için SSD almayı düşündüğünüzde farklı yapıda SSD’lerin olduğuna tanık olacaksınız. Daha doğrusu hem fiziksel görünüm hemde bağlantı noktası açısından birbirinden farklı SSD’lerin olduğunu göreceksiniz.

SSD’ler (Solid State Drive) tamamen yeni bir teknoloji olduğunu söylemek mümkün. Bu yeni teknoloji veri depolamak için geliştirilmiş (muhtemelen gelecekte tamamen) sabit disklerin yerini alacak olan veri depolama aygıtıdır. Bir HDD (Harddisk) yani hali hazırda kullandığımız sabit diskler içerisinde mekanik parça bulundururlar.  Bu hareketli mekanik parçalar büyük bir hızla dönen (5400, 7200 RPM gibi) disk plakalarının okuma yazma işlevlerini yerine getirirler. Tabi bu esnada ortaya ısı ve ses çıkmaktadır. Oysa ki SSD’lerde böyle bir durum söz konusu değildir. Tıpkı USB bellek mantığı ile çalışırlar. Bu nedenle tamamen sesiz ve ısınma gibi sorunlar ortaya çıkarmazlar. Okuma/Yazma (veri aktarım) oranlarına baktığımızda ise HDD’lere oranlar daha üst düzey bir performans sergilediklerini görüyoruz. Örneğin; Toshiba 240GB OCZ SSD serisinde okuma yazma oranı ortalama 540 MB/s iken bu tipik bir HDD olan WD 3.5″ 2TB Caviar Blue SATA 3.0 sabit diskinde okuma yazma oranı 147 MB/s olduğunu görüyoruz. Yani bir SSD’nin HDD’ye göre yaklaşık 4 kat daha hızlı veri okuma yazma oranına eriştiğini görüyoruz. Enerji konusunda ise SSD’ler olabildiğince tasarruflu. Hatta halen bile laptopların bataryalarının usun süre kullanımını sağlamak için 7200 RPM yerine 5400 RPM sabit disk kullanıldığını görüyoruz. Bir sabit disk (Örneğin: Samsung Spinpoint F3) yaklaşık olarak 5.3 Watt civarında elektrik tüketirken bir SSD (Örneğin: Ocz Vertex 3 240GB SSD) sadece 1 Watt elektrik tüketmektedir. Sonuç olarak bir SSD’nin en büyük avantajı; ısı, ses, düşük enerji sarfiyatı ve mekanikliğin ortadan kalkması şeklinde sayabiliriz.

Şimdi “Masaüstü Bilgisayarım veya Laptopum SSD Destekliyor Mu?” sorusunun cevabına gelelim.

Günümüzde kullanılan masaüstü bilgisayarların veya laptopların hemen hemen çoğunda anakart üzerinde SATA I, SATA II veya SATA III bağlantı noktası bulunuyor. Bu noktalara hali hazırda çoğunlukla HDD’ler (sabit disk) takılı durumdadır.

Bu noktalara SATA destekli olan herhangi bir SSD’yi bağlayabilirsiniz. Yani anakart üzerindeki SATA I, SATA II veya SATA III noktası ne olursa olsun aldığınız bir SSD (SATA II ve SATA III yaygın olarak kullanılıyor) takarsanız çalışır.

Yalnız burada dikkat etmeniz gereken şey eğer bir laptop için SSD (SATA II VEYA SATA III) alıyorsanız bu aldığınız SSD’yi HDD’nin takılı olduğu yere (yuvaya) takabilir veya eğer boş yuva varsa (yeni nesil laptoplarda bulunabiliyor) bu kısmada takabilirsiniz. Eğer masaüstü için alıyorsanız anakart üzerinde yer alan SATA bağlantı noktasına kablo ile bağlantı kurmanız gerekiyor.

SSD ve 2.5″ HDD

Diğer bir SDD tipi ise laptop veya masaüstü bilgisayarın anakartı üzerinde yer alan M.2 SATA Portuna takılıyor. Aynı RAM’ler gibi yuvaya (kablosuz) takılarak kullanılır. Ancak bunun için anakart modelinizin bu tipte SSD’ler için uygun olup olmadığını öğrenmeniz gerekiyor. Anakart marka modelini öğrenerek resmi sitesinden M.2 SATA Portu bulunuyorsa buraya M.2 SATA özellikli SSD takabilirsiniz. Ancak burada bilmeniz gereken ufak bir detay bulunuyor. Bazı anakartlarda M.2 SATA Portuna kullandığınızda SATA portları (Harddiskin takıldığı) devre dışı kalabiliyor.

M.2 SATA SSD

Masaüstü bilgisayar için şöyle bir ayrıntı daha var. Anakart üzerinde yer alan PCI-Express 3.0 x4 (ekran kartının takıldığı yuvanın yanında) olanlar bağlantı arabirim donanımı kullanarak (M.2 PCIe Adaptör) buraya SSD takıp kullanabilirler. Bunun için kullanılan bağlantı arabirimi ile beraber SSD donanım takılır ve tıpkı ekran kartı gibi PCI-Express 3.0 portuna takılarak kullanılır. Yalnız aşağıdaki ürünün bir M anahtar slotlu SSD olduğunu hatırlatayım. Buraya B anahtar slotlu bir M.2 SATA SSD olmayacaktır. Umarım kafanız karışmamıştır.

OCZ 1TB RD400 M.2 Sata PCI-Express 3.0 SSD

PCIe SSD

Son olarak mSATA SSD diye bir şey daha bulunuyor. Çok yaygın olmasa da halen kullanımının olduğunu görüyoruz. Peki nedir bu mSATA SSD? SSD’ler önceden, en küçük form faktörü için mSATA’nın eline bakıyordu ama mSATA, 1 TB kapasiteye uygun maliyetle yükseltilemiyordu. Bunun için yukarıda bahsetmiş olduğum M.2 SATA form faktörü geliştirildi. mSATA şu anda laptopların bir çoğunda bulunmuyor. Yani bir mSATA form faktörüne sahip SSD’yi SSD veya HDD’nin takıldığı yuvaya (laptopta) takamazsınız. Ancak çeşitli dönüştürücüler kullanarak bunu sağlayabilirsiniz.

mSATA ve SATA SSD

mSATA SSD ve Yuvası

Peki SSD satın aldım nasıl bir performans elde ederim!

Şunu artık rahatlıkla söyleyebiliyoruz. SSD her durumda HDD’ye göre daha fazla performans sağlayacaktır. Örneğin bilgisayarınız daha hızlı açılacak, veri aktarımları daha hızlı olacak, oyunlar daha hızlı açılacaktır. Ancak bir uygulama veya oyunun performansını (oyun veya uygulama içerisinde) çok katkısı olduğunu söylemek mümkün değil. Bunun için diğer donanım birimlerinizin performansı belirleyici olacaktır.

Selametle.

Not: Soru veya sorunlarınız için yorum kısmına yazabilirsiniz. Kısa zamanda cvp vermeye çalışacağım.