İyonlaştırıcı radyasyon, hücrenin genetik materyali olan DNA’yı parçalayabilecek kadar enerji taşımakta ve DNA’nın parçalanmasıyla hücreler ölmektedir. Bunun sonucunda doğal olarak dokular zarar görür ve kansere yol açabilir.
Çevreye rastgele atılan radyoaktif maddeler insan, hayvan ve bitki sağlığına olumsuz etkiler yaparak çevreyi ve ekolojik dengeyi bozmaktadır. Ayrıca radyasyon canlıda genetik değişikliklere ya da vücutta kalıcı değişikliklere sebep olabilir. Radyasyonun etkileri cins, yaş ve organa göre değişmekle birlikte, çocuklar ve gelişme çağındaki gençlerde genellikle gözü etkileyerek görme bozukluğu, katarakt gibi rahatsızlıklara neden olmaktadır.
Radyasyonun etkileri zamanla ortaya çıkmaktadır. Geçmişte yapılan nükleer silah denemelerinden dolayı radyoaktif maddelerle yüklenmiş toz bulutları, atmosferin yüksek tabakalarına ve stratosfere yerleşerek, radyoaktif yağışlar halinde yavaş yavaş yeryüzüne inmekte ve çevrenin, özellikle yüzeysel suların kirlenmesine sebep olmaktadır.
Radyasyonun çevreye zararları sınır tanımaksızın yayılmakta ve kilometrelerce uzağa etki etmektedir. En basit örnekle Ukrayna’daki çernobil kazası sadece Ukrayna’da oluşan bir kaza olarak kalmamış birçok bölgeyi etkiledeği gibi Karadeniz bölgesini de etkilemiştir.
Radyasyondan Korunma Yolları
Çevremizdeki pek çok cihaz ( Televizyon, Radyo, Cep Telefonu, Röntgen, Tomografi, Tıbbi cihazlar vb.) büyük oranda radyasyon kaynağıdır bu nedenle radyasyondan tamamen kurtulmak mümkün değildir fakat zararlarını en aza indirmek mümkündür.
Kullanmadığınız elektronik aletleri kapatın ya da fişten çıkartın.
Bilgisayar monitörü alırken düşük radyasyonlu olmasına dikkat edin. Üzerinde “Low Radiation” etiketi bulunan monitörleri tercih edin ya da LCD monitörler kullanın çünkü LCD monitörler CRT monitörlere göre daha az radyasyon yayarlar.
Floresan lambaları gece lambası ya da okuma lambası olarak kullanmayın.
Yattığınız ya da dinlendiğiniz yerde televizyon vb. elektronik cihazları bulundurmamaya özen gösterin veya fişini çekin.
Elektrikli saatleri, radyoları veya alarmları yatarken başucunuzda bulundurmayın mümkünse pilli cihazlar kullanın.
Cep telefonu kullanmadığınız surece kapalı tutun ve açıkken kalp hizasında bulundurmayın.
Eğer telefonla konuşma çılgınıysanız kulaklık kullanmaya özen gösterin.
Cep telefonu alırken SAR değerini kontrol edin. SAR<1 W/kg olan cep telefonlarını tercih edin ve son zamanlarda piyasayı kuşatan Çin malı telefonları kullanmamaya özen gösterin çünkü o telefonların bir çoğu testlerden geçirilmemiştir.
Saç kurutma makinesini sık sık kullanmamaya özen gösterin ve mümkünse akşamları kullanmayın.
Mikrodalga fırınlar çok oranda radyasyon yaydıkları için çalışırken en az 1 m. uzakta durun.
Elektrikli tıraş makinesi kullanmayın veya şarjlı kullanın.
Televizyonu en az 2 m. uzaklıktan seyredin.
Çamaşır veya bulaşık makineleri çalışırken yakınında bulunmayın.
Cep telefonu baz istasyonlarının evlerinizin çatısına ve okullara hatta yakın çevrenize bile takılmasına izin vermeyin.
