Bir bilgisayar için en önemli donanım bileşenlerinden biri olan Power Supply Unit (Güç Kaynağı veya çoğunlukla PSU) bilgisayar için gerekli olan enerjiyi sağlayan cihazın adıdır. Power Supply daha çok metal bir kasa yerleştirilmiş iç kısmında elektronik devreler bulunan, bilgisayar bileşenlerinin çalışmaları için ihtiyaç duyulan farklı gerilim değerlerinde doğru akım sağlayan donanımdır. Bilgisayarların kullandığı güç kaynağı yaklaşık olarak 280-700 Watt arasındaki değerdedir.
Güç kaynakları günümüzde anahtarlamalı güç kaynağı olarakta anılırlar. Bir bilgisayar güç kaynağının sağladığı genel çıkış voltajları, 5 Volt DC, 3.3 Volt DC,12 Volt DC‘dir. 3.3 Volt ve 5 Volt genellikle dijital devrelerde kullanılırken 12 volt disk ve fan motorlarının çalıştırılmasında kullanılır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, tüm kanallara tabloda yazan maksimum değerlerde yüklenmenin mümkün olmadığı. “Birleşik güç” (Combined Power) değeri burada devreye giriyor. Örneğin +12V kanallarından maksimum 440Watt çekebiliyoruz; mesela bunun dağılımı +12V1 için 10A, +12V2 için 15A ve +12V3 için 12A şeklinde olabilir. +12V1 ve +12V3 kanallarından ise toplamda max. 300W çekilebiliyor. Kafa karışıklığı olmasın, tüm güç kaynaklarında “combined power” dediğimiz terim vardır.
Güç kaynakları bilgisayarın çalışma süresi boyunca durmadan çalıştıklarından dolayı iç donanım düzeninin bozulmaması, ısınarak yanmaması ve hava sirkülasyonunun sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için elektrik motorlu fan bulunmaktadır. Bu fan gerekli olan ısı ortamını dağıtmak ve sürekli güç kaynağını soğutmakla görevlidir.
Bir Power Supply alınacaksa ilk dikkat edilmesi gereken faktör donanım birimlerinin harcadığı elektrik miktarıdır. Örneğin ASUS GeForce GTX1050 Ti GDDR5 OC 4GB 128Bit DX12 Nvidia Ekran Kartı 75 Watt elektik harcarken ASUS GeForce GTX1060 Ekran Kartı 120 Watt elektrik harcamaktadır. Bu değerler maximum değerlerdir. Bir ekran kartının ne kadar elektrik enerjisine ihtiyaç duyduğunu buradan bakabilirsiniz. Söz konusu işlemci olduğunda örnek vermek gerekirse Intel Core i7-7700 İşlemci 65 Watt enerji ihtiyacı duymaktadır. Enerji hesaplanması tamamlandığın artık bir güç kaynağı almak için cihazın özelliklerine bakabiliriz.
Güç kaynakları (PSU) hiçbir zaman %100 kapasiteyle çalışmazlar. Bu nedenle her zaman ihtiyaç duyulan güçten daha yüksek kapasiteye sahip bir güç kaynağı kullanılmalıdır. Belli başlı bazı bilgisayar bileşenlerinin çektikleri güçleri buradan öğrenebilirsiniz.
Güç kaynaklarında ilk dikkat çeken özellik kuşkusuz 2007 yılından itibaren etiketlere yansıyan 80 Plus sertifikası. Artık bu olmazsa olmazlardan. 80 Plus etiketi aslında verimliliği simgeleyen bir değer. Üzerinde 80 Plus değeri bulunan bir güç kaynağı %80 verimlilikle çalışıyor demektir. 80 Plus etiketine ek olarak sırasıyla 80 Plus, 80 Plus Bronze, 80 Plus Silver, 80 Plus Gold, 80 Plus Titanyum şeklinde verimlilik değeri yükseliyor. Şu hatırlatmadan geçmeyelim. %100 Verimlilik diye bir şey günümüz teknolojisi için pek mümkün değil. Bazı firmalar bu şekilde değerler veriyorlar ancak bunları neye dayanarak verdiklerini bilmiyorum. Şu an için sadece %90 verimlik söz konusu. Hemen aşağıda 80 Plus ile ilgili tabloyu inceleyebilir veya daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Güç kaynağı üzerinde yazan bir diğer değer Watt değeri. Bir güç kaynağı üzerinde 750 Watt yazıyorsa o cihaz 750 Watt elektrik harcıyor anlamı çıkmaz. Donanım birimlerinin toplam harcadığı elektrik enerjisi daha düşük değerdedir. Dolaysıyla Watt değeri sağlayabileceği maximum enerji miktarını gösteriyor. Aslında her zaman biraz daha yüksek ve kaliteli bir güç kaynağı alınmalıdır. Çünkü bu durum biraz daha tasarruf sağlayacaktır.
Modüler kablo sistemine sahip bir güç kaynağı kablo karmaşasından kurtulmanız için vazgeçilmez bir özellik. Ancak bu tipte güç kaynaklarının biraz daha pahalı olduğunu söylemeliyim. Bir diğer bilinmesi gereken değer ölçüler. Alacağınız kasaya uyumlu ölçülere sahip bir güç kaynağı tercih edilmelidir. ATX kasaya uygun aldığınız bir güç kaynağı kasanızın farklı tiplere uygun olması nedeniyle uyumsuzluk yaşanabilir.
Fan-Delay-Off sistemi ile bilgisayar kapandıktan sonra da güç kaynağı içerisindeki bileşenler soğuyana dek çalışmaya devam eden fanlar güç kaynağınızın daha uzun ömürlü olmasını sağlar. Bunun dışında Gerilim Koruma (OVP/UVP), Yüksek Akım Koruma (OCP), Yüksek Güç Koruma (OPP), Kısa Devre Koruma (SCP) özelliklerinin bulunup bulunmadığına bakılmalıdır.
Güc Kaynaklarinda Aktif PFC ve Pasif PFC olayına gelelim. Günümüzdeki güç kaynaklarında ise artık reaktif gücü minimuma indirmek için “güç faktörü düzeltimi” – power factor correction (pfc) özelligini görüyoruz. PFC özelligi pasif veya aktif olabiliyor. Giris seviyesi kaliteli güç kaynaklarında pasif PFC devresi görürken, üst modellerde ise aktif PFC devresi görüyoruz. Aktif PFC devrelerinin güç faktörü düzeltimi 0.99’a kadar çıkabiliyor; ki bu da ideal olan 1’e çok yakın. APFC olmayan güç kaynaklarında güç faktörü 0.5 ile 0.7 arasında değisebiliyor.
Güç faktörü düzeltimi, Ev kullanıcıları için bu birşey ifade etmese de, Aktif PFC devrelerinde güç faktörü düzeltimi ideal olan rakam 1’e çok yakınken (0.90 ile 0.95 arasında olur genelde), pasif PFC devrelerinde bu değer 0.5’lere kadar düşebilir.
Tek bilgisayarın kullanıldığı evler için önemli olmasa da, çok sayıda bilgisayarın kullanıldığı ofislerde ve işletmelerde, şebekeye bindirilen istenmeyen gücü minimuma indirmek için, güç faktörü düzeltimi özelliğine sahip güç kaynakları tercih edilmeli. Biz, ev kullanıcıları için de PFC özelliği olan güç kaynaklarını önereceğiz. Zaten artık firmaların neredeyse tüm ürün gamlarında PFC özelliğini görüyoruz çünkü bazı ülkeler güç kaynakları için PFC özelliğini şart koşuyor. (Örneğin AB).
Bu özellik konusunda bir çok yanlış bilinen durum var ki öncelikle bunu düzeltelim.
1- Aktif yada Pasif PFC’nin voltaj regülasyonu özelliği yoktur. Düşük gerilimi yükseltmez, dalgalı gerilime karşı koruma sağlamaz.
2- PFC’li güç kaynakları, daha az enerji kullanmanızı sağlamaz.
3- PFC’li güç kaynakları, benzer güçteki PFC’siz güç kaynaklarından daha güçlü değildir.
4- PFC’nin voltaj koruması gibi bir özelliği yoktur, gerilimdeki ani yükselmelere (surge) karşı koruma sağlamaz.
5- Aktif PFC’li güç kaynaklarının güç düzeltme katsayısı daha iyidir, dolayısıyla PFC işini daha başarılı gerçekleştirirler.
Güç kaynakları arızaya en eğilimli bilgisayar donanımlarıdır. Sürekli şekilde AC (Alternatif Akım) maruz kalarak devamlı ısınma ve soğuma şartlarında çalıştığı için bilgisayar bileşenleri içinde en çok arıza güç kaynaklarında meydana gelmektedir. Güç kaynakları sorunları kendini genelde işletim sisteminin durup dururken donması veya kendi kendine yeniden başlatma yapmasıyla belli olabilir. Bu nedenle bilinen ve tanınmış markalardan almanızı tavsiye ediyorum. Aksi halde bilgisayar donanımlarının zarar görmesine ve veri kayıplarına neden olabilirsiniz.
Piyasada Cooler Master, Corsair, Everest, Frisby, Fsp, Thermaltakek, Xigmatek, OCZ, Zalman, High Power, Aopen gibi bir çok türde güç kaynağı markası bulunmaktadır. Şahsen tavsiyem OCZ olacaktır. Kendim OCZ Modxstream Pro Serisi 80plus 600w Modüler Güç Kaynağı kullanıyorum.
Özetlersek; Güç Kaynağı satın alırken dikkat edilmesi gerekenler kısaca şunlardır;
1- Bilgisayarınızın ne kadar güç harcadığına ve kaç watt güç kaynağı almanız gerektiğini öğrenin.
2- Satın almak istediğiniz güç kaynağının “akım/gerilim/voltaj korumasını” olup olmadığına bakın.
3- Alacağınız güç kaynağının ölçülerinin bilgisayarınızın kasasına uyumlu olup olmadığını kontrol edin.
4- Alacağınız güç kaynağının üzerinde 80 Plus sertifikası yazısının/etiketinin olup olmadığına bakın.
5- Tanınmış bilinen bir markayı tercih edin. Kullanıcı yorumlarına önem gösterin.
6– Güç kaynağının sessizligi sizin için çok önemli ise mutlaka kullanan kişilerden fikir alın.
7- Aktif/Pasif PFC Ev kullanıcıları için çok önemli olmasada Aktif PFC almanız önerilir.
8- Modüler özelliği olanlar kablo karmaşasından kurtulmanızı sağlayacaktır.
9- Standart kullanıcı iseniz çok detaya inmeyin. Maddelerde anlatıklarıma göre alın yeterlidir.
Selametle.
Kaynak:
https://forum.sordum.net/viewtopic.php?t=11972
murat
19 Nisan 2019 at 17:34
merhaba internet kafe açmayı düşünüyorum. sistemler max 411w değerinde. müsait bir zamanınızda nokta atışı bir iki uygun fiyatlı model önerebilir misiniz? 500w Aktif Pfc 80+ Cooler Master Corsair FSP High Power SeaSonic Silverstone Thermaltake en ucuz diye araştırıp almayı düşünüyorum ama sizce bu yöntem uygun bir yol mu?